کاوش موضوع میکروبیولوژی
صفحه اصلی
میکروبیولوژی
میکرُبشناسی یا میکروبیولوژی (به فرانسوی: Microbiologie) (از یونانی [μῑκρος- [mīkros بهمعنای «کوچک، ریز» و βίος [bios] بهمعنای «زندگی، زیست» و -λογία [logia] بهمعنای «سخن، گفتن» و در علوم بهمعنی مطالعه و شناخت)، مطالعه ریزاندامگانی است که تکیاخته، چندیاخته یا بیباخته هستند. میکربشناسی، دربرگیرنده چندین زیرشاخه همچون: ویروسشناسی، باکتریشناسی، آغازیانشناسی، قارچشناسی، ایمنیشناسی و انگلشناسی است.
ریزاندامگان یوکاریوتی دارای اندامکهای غشادارند که شامل قارچها و آغازیان میشوند؛ در حالی که همه پروکاریوتها ریزاندامند؛ اما تمایزشان با دیگر موارد مذکور در نداشتن غشا بوده و جاندارانی همچون باکتریها و باستانیان (آرکیها) را دربر میگیرند. میکروبیولوژیستها بهطور سنتی به کشت، رنگآمیزی و ریزبینی (میکروسکوپی) در مطالعاتشان تکیه میکنند؛ با این حال، کمتر از ۱٪ از ریزاندامگان موجود در محیطهای معمولی را میتوان با ابزارهای کنونی به صورت ایزوله (جدا از محیط) کشت کرد. میکروبیولوژیستها اغلب به ابزارهای زیستشناسی ملکولی، همچون شناسایی بر اساس توالییابی DNA تکیه میکنند؛ مانند توالی ژنی 16S rRNA که جهت شناسایی باکتریایی بهکار میرود.
ویروسها بهطور متغیر، بهعنوان جاندار در نظر گرفته شدهاند (توافق نظر کلی وجود ندارد) به گونهای که توسط برخی به عنوان جانداران ساده و توسط برخی دیگر به عنوان ملکولهای پیچیده در نظر گرفته شدهاند. پریونها هرگز به عنوان ریزاندامگان در نظر گرفته نشده، و توسط ویروسشناسان مطالعه میشوند. در گذشته، اثرات بالینی پریون ناشی از عفونت ویروسی فرض میشد؛ اما ویروسشناسان پس از پژوهش متوجه شدند که «پروتئینهای عفونی» دلیل چنین بیماریهایی هستند.
وجود ریزاندامگان، سدهها پیش از آنکه برای نخستین بار دیده شوند، پیشبینی شد؛ برای مثال، جینز در هند و مارکوس ترنتیوس وارو در روم باستان جزو چنین پیشبینیکنندگانی بودند. نخستین مشاهدات میکروسکوپی ثبتشده، اجسام بارورکننده کپکها بودند که توسط رابرت هوک در ۱۶۶۶ ثبت شد؛ اما احتمالاً این کشیش، آتاناسیوس کیرشه بود که به گفته خودش آنها را برای نخستین بار در شیر و مواد فاسدشده در سال ۱۶۵۸ مشاهده کرده بود. آنتونی فان لیوونهوک را «پدر میکروسکوپی» بهشمار میآورند؛ زیرا ریزاندامگان میکروسکپی را در دهه ۱۶۷۰ با استفاده از میکروسکوپی که خودش طراحی کرده بود دیده کرد. میکروبیولوژیِ علمی در سدۀ ۱۹ میلادی از طریق کارهای لویی پاستور در زمینه میکروبیولوژی پزشکی توسعه و تکوین یافت.... بیشتر در ویکی پدیا